Przezskórna transluminarna plastyka naczyń wieńcowych (PTCA)

Wstępne badania dowodzą wyższości tej metody nad leczeniem tromboli­tycznym. Otworzenie zamkniętej tętnicy jest potwierdzone angiograficznie, a metoda może być stosowana u pacjentów, u których leczenie trombolitycz­ne nie jest wskazane lub może się zakończyć niepomyślnie (wstrząs kardio­genny, objawy charakterystyczne dla ostrego zawału mięśnia sercowego, ale bez potwierdzenia choroby badaniem EKG, podeszły wiek, niedawno prze­prowadzone operacje, obecność aktywnego krwawienia). Główne wady tej metody to ograniczona dostępność (stosuje ją tylko niewielka liczba szpitali, a jeszcze mniej dysponuje nią przez całą dobę) oraz wysokie koszty.

Heparyna
Ze względu na dużą częstość reokluzji leczenie antykoagulacyjne heparyną stosuje się u większości pacjentów, którzy otrzymali czynniki trombolitycz­ne. Podaje się 5000 j. w dożylnym bolusie, następnie stosując infuzję 1000 j./godz. Czas aktywacji częściowej tromboplastyny (PTT) należy utrzymy­wać pomiędzy 1,5- a 2-krotną wartością kontrolną. Heparyna zmniejsza umieralność z powodu zawału mięśnia sercowego.

Aspiryna
Aspiryna zmniejsza umieralność w dłuższej perspektywie, a także w krót­kiej perspektywie, gdy podawana jest z czynnikami trombolitycznymi. Za­lecana dawka waha się od 80 do 325 mg dziennie doustnie. Przy ostrym zawale mięśnia serca pierwszą dawkę należy podać jak najszybciej.

Β-blokery
Redukują chorobowość i umieralność pozawałową dzięki zmniejszeniu ob­ciążenia serca pracą i podniesieniu progu migotania komór. Są one szcze­gólnie zalecane u pacjentów z tachykardią i nadciśnieniem tętniczym. Prze­ciwwskazania do stosowania β-blokerów obejmują: zastoinową niewydol­ność krążenia, bradyarytmie (częstość akcji serca poniżej 50 uderzeń/min), niedociśnienie (ciśnienie skurczowe poniżej 100 mmHg), astmę oskrze­lową, blok serca (odstęp PR powyżej 0,22, blok przedsionkowo-komorowy I i II stopnia oraz całkowity blok serca).

* Metoprolol. Początkowo 3 dawki po 5 mg podane dożylnie w 5-minu­towych odstępach czasu. Następnie doustnie (30-60 min od ostatniej dawki dożylnej), 50 mg co 6 godz. przez 2 dni, po czym 100 mg doustnie 2 x dz.

* Propranolol. Dawka całkowita 0,1 mg/kg m.c. podzielona na trzy dawki podawane dożylnie w 5-minutowych odstępach czasu. W 30 min po ostat­niej dawce dożylnej podawać 20-80 mg co 6 godz.

Nitrogliceryna stosowana dożylnie
Dożylne podanie nitrogliceryny redukuje niedokrwienie mięśnia sercowego przez zmniejszenie obciążenia wstępnego i następczego oraz zmniejszenie skurczu tętnic, a także zwiększenie przepływu wieńcowego. Wlew rozpocząć od 10 mg/min, zwiększając, co 10 minut o 5-10 mg aż do ustąpienia dolegliwości bólowych w klatce piersiowej. Ciśnienie skurczowe krwi musi być utrzymane powyżej wartości 100 mmHg. Należy zachować ostrożność przy stosowaniu nitrogliceryny u pacjentów z zawałem ściany dolnej, u których schorzenie może też obejmować prawą komorę.

Lidokaina
Nie stosować lidokainy profilaktycznie w ostrym zawale mięśnia sercowego (patrz podrozdział 1.1).

Magnez
Stosuje się (l-2 g magnezu rozpuszczonego w 50-100 ml 5% dekstrozy przez 30 minut), ale najnowsze badania nie wykazują korzystnego działania w ostrym zawale mięśnia sercowego.

Inhibitory konwertazy angiotensyny
Mogą poprawić remodelację komory i zmniejszyć umieralność, szczególnie gdy są zastosowane przed upływem 24 godzin od wystąpienia ostrego zawa­łu mięśnia sercowego.

Zaburzenia rytmu serca
Zaburzenia rytmu serca są najczęstsze w pierwszych 24 godzinach od wy­stąpienia zawału mięśnia serca i obejmują objawy od jednoogniskowych przedwczesnych skurczów komorowych, (które z reguły nie wymagają le­czenia) do zagrażających życiu tachykardii komorowej oraz migotania ko­mór. Przyśpieszony rytm idiowentrykularny jest związany z leczeniem reperfuzji, lecz stanowi zazwyczaj zaburzenie łagodne, niewymagające lecze­nia. Należy ustalić przyczynę tachykardii zatokowej (uszkodzenie serca, hipoksja, hipowolemia, gorączka, ból).

Zaburzenia przewodzenia
Blok serca towarzyszący zawałowi ściany dolnej ma zwykle charakter przej­ściowy. Leczenie: od obserwacji (u pacjentów stabilnych) do zastosowania atropiny (w dawce 0,5 mg dożylnie, dawka maksymalna – 2,0 mg) i/lub przezskórnej stymulacji (u pacjentów nieustabilizowanych). Zaburzenia przewodzenia towarzyszące zawałowi ściany przedniej oznaczają rozległe uszkodzenie mięśnia serca oraz mogą w nagły sposób przejść w całkowity blok serca. Stymulacja jest wskazana u pacjentów z zawałem, któremu to­warzyszy całkowity blok serca, II stopnia blok typu 2, nowy blok lewej wiązki pęczka Hisa lub symptomatyczna bradykardia oporna na podawane leki.

Niewydolność serca jako pompy
Niewydolność czynności tłoczącej serca może występować w postaci od łagodnej zastoinowej niewydolności serca do wstrząsu kardiogennego włącznie (wtedy oznacza uszkodzenie lewej komory większe niż 40%). Pacjenci z ciężką postacią zastoinowej niewydolności serca lub wstrząsem kardiogennym wymagają inwazyjnego monitorowania hemodynamicznego. W leczeniu stosuje się płyny, leki o działaniu wazopresyjnym lub wewnątrzaortalną kontrapulsację balonową. Klasyfkacja według Killipa może być pomocna we wczesnym ustalaniu rokowania:

Zawał prawej komory serca
Zawał mięśnia prawej komory serca prawie zawsze towarzyszy zawałowi ściany dolnej. Może się on objawiać hipotensją, rozszerzeniem żył szyjnych i przejaśnieniami w obrębie pól płucnych. Diagnozę tę bierze się pod uwa­gę, gdy występuje uniesienie odcinka ST w prawokomorowych odprowa­dzeniach EKG (VR3, VR4). Leczenie polega na intensywnym uzupełnianiu łożyska naczyniowego (1 lub więcej krystaloidu) oraz stosowaniu leków inotropowych (dobutamina lub dopamina).

Powikłania mechaniczne
Komplikacje zwykle występują nie wcześniej niż w drugiej dobie po zawa­le. Należą do nich: pęknięcie mięśnia brodawkowatego, pęknięcie przegro­dy międzykomorowej oraz pęknięcie serca.

Kryteria hospitalizacji
Wszyscy pacjenci, u których podejrzewa się zawal mięśnia sercowego, wymagają przyjęcia na oddział z możliwością monitorowania kardiologicz­nego. Pacjentów ze stwierdzonym zawałem należy na takim oddziale umie­ścić natychmiast, natomiast pacjenci z ryzykiem wystąpienia zawału mięśnia sercowego, którzy mają prawidłowe lub niediagnostyczne wyniki badania EKG i są hemodynamicznie stabilni, mogą być przyjęci na zwykły oddział lub oddział telemetrii kardiologicznej.